De virusvariant Omikron, nog maar een paar weken geleden ontdekt in Zuid-Afrika, neemt hand over hand toe en is al bijna dominant in Amsterdam. 6 Vragen beantwoord:
Is Omikron besmettelijker?
Duidelijk is dat deze variant zich razendsnel verspreid, met ongeveer elke 2,5 dag een verdubbeling qua aantal besmettingen. Dit is bijna exponentiële groei (2-4-8-16-32-64 etc.) en een ‘recept’ voor héél veel besmettingen in een korte tijd.
Deze snelle verspreiding kan betekenen dat de variant echt besmettelijker is, het kan ook zo zijn dat eerder opgebouwde weerstand tegen het virus nauwelijks meer werkt. In een samenleving met nog veel contacten tussen mensen kan het dan heel snel rondgaan.
Word je minder ziek van Omikron?
Dat bericht kwam vanuit Zuid-Afrika, maar dat land is moeilijk te vergelijken met Nederland. De bevolking is er jonger en eerder gingen er andere virusvarianten rond dan bij ons, waardoor de bescherming onder de bevolking misschien ook anders is.
We kijken nu vooral naar Denemarken en het Verenigd Koninkrijk om te leren hoe ziekmakend Omikron is. De besmettingen breken daar records, maar in het VK zeggen ze dat er nog een maand nodig is om echt een goed beeld te krijgen over deze variant.
Laten we hopen dat Omikron milder blijkt te zijn dan Delta, de variant die al sinds 9 juli dominant is in Nederland. Maar ook in dat geval zorgt een razendsnelle verspreiding nog steeds voor heel veel zieken. De snelheid waarmee het rondgaat is daarvoor belangrijker dan de ernst van de ziekte zelf.
Is er al iets bekend over Omikron tijdens zwangerschap?
Ik heb daar nauwelijks iets over kunnen vinden, behalve dat vanuit Zuid-Afrika het bericht kwam dat ze meer zwangeren in de ziekenhuizen zagen. Maar dat kan ook verklaard worden door een lage beschermingsgraad onder zwangeren daar.
Ik volg een aantal wetenschappers die altijd kort op het nieuws zitten rondom Corona & zwangerschap. Als ik via hen iets hoor, laat ik het je weten. Als je dit niet wil missen, schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief op www.jeverloskundige.nl.
Werken de vaccins nog wel?
Half december werd iedereen heel zenuwachtig van eerste gegevens vanuit het VK: in het laboratorium bleken antistoffen van een eerdere vaccinatie met Astra Zeneca of Janssen nauwelijks nog iets te doen tegen een besmetting met Omikron. Voor Pfizer lag dat op ongeveer 30% bescherming en voor Moderna waarschijnlijk vergelijkbaar.
Een booster met Pfizer laat die bescherming oplopen tot zo’n 75%. Let op: dit gaat over besmet raken! Inmiddels is uit een eerste onderzoek bekend dat de bescherming tegen ernstig ziek worden na een booster van Pfizer oploopt tot zo’n 80-86%. De verwachting is dat Moderna, een vergelijkbaar vaccin, dezelfde bescherming biedt tegen ernstig ziek worden.
Daarom zet alles en iedereen nu in op de boostercampagne: wie dat wil, moet zo snel mogelijk een booster kunnen krijgen. Dit samen met een vertraging in de besmettingen (door een harde lockdown) is dan de manier om niet iedereen op hetzelfde moment ziek te laten worden.
Waarom werken de eerste vaccinaties nu nauwelijks meer, maar een booster wel?
De boostervaccinaties worden in Nederland gegeven met Pfizer of Moderna. Voor Moderna wordt een halve dosis gebruikt, maar verder zijn de vaccins precies hetzelfde als die eerder gebruikt zijn. De boosters zijn dus niet anders van samenstelling.
Omdat voor de meeste mensen hun eerste vaccinatiereeks al maanden geleden is, is de hoeveelheid antistoffen in hun bloed gedaald. Sanquin ziet dat ook duidelijk in onderzoek onder bloeddonoren. Met minder antistoffen gaat je lichaam een virus minder krachtig te lijf. Je hebt de antistoffen namelijk nodig om te voorkomen dat het virus in je cellen binnenkomt en daar gaat vermenigvuldigen. Door een booster te geven, wordt het aantal antistoffen groter en is je verdediging tegen het virus weer sterker.
Als je laatste vaccinatie minder dan 3 maanden geleden is, is een booster nog niet nodig. Vanaf 3 maanden is het advies om deze wél te nemen, ook bij kinderwens, in je zwangerschap of tijdens borstvoeding.
Ik heb al Corona gehad, heb ik die booster dan nodig?
Wanneer je besmetting langer dan 3 maanden geleden is, is het advies om een booster te nemen. Als je nog helemaal niet bent gevaccineerd en je hebt Corona gehad, dan kun je vanaf 2 maanden na je positieve test terecht voor je basisvaccinatie. Uit onderzoek blijkt dat vaccinatie na een eerdere besmetting je afweer tegen het virus vergroot.
Zwangeren krijgen geen voorrang in de boostercampagne, je moet wachten tot je geboortejaar ‘omgeroepen’ wordt en dan kun je een afspraak inplannen. Je hoeft niet te wachten tot je een brief krijgt.
Als je je voor de eerste keer wil laten vaccineren, kun je zonder afspraak terecht. Kijk daarvoor op www.prikkenzonderafspraak.nl.
Heb je vragen over Corona & zwangerschap of over Coronavaccinatie & zwangerschap? Ik beantwoord ze graag (anoniem) tijdens mijn volgende Insta-live op dinsdag 21 december om 20.30 uur!
Alle goeds!
Myrte, verloskundige